पंजाबातील अंमली पदार्थांची तस्करी आणि राजकारण

पंजाब गेल्या अनेक वर्षांपासून अमली पदार्थांची तस्करी आणि सेवनामुळे सतत चर्चेत आहे.  त्यामुळे हजारो लोकांचे आयुष्य उद्ध्वस्त झाले आणि अनेक तरुण काळाच्या खाईत सापडले.  अमली पदार्थांच्या व्यापाराला आळा घालण्याची मागणी अनेक दिवसांपासून होत होती, परंतु सत्ताधारी पक्षांची इच्छाशक्ती नसल्यामुळे आणि प्रशासनाच्या पक्षपाती किंवा हलगर्जीपणामुळे या दिशेने विश्वासार्ह पाऊल उचलले गेले नाही.

आता एका माजी मंत्र्यावर गुन्हा दाखल झाल्याने अमली पदार्थांचे हे जाळे मोडून काढण्याच्या दिशेने काही व्यावहारिक पावले उचलता येतील असा विश्वास लोकांमध्ये निर्माण झाला आहे.  माजी मंत्री बिक्रम मजिठिया हे शिरोमणी अकाली दलाचे असून पंजाबचे माजी मुख्यमंत्री सुखबीर सिंग बादल यांचे निकटवर्तीय आहेत.  त्यामुळे अकाली दल त्यांच्याविरोधात नोंदवण्यात आलेला एफआयआर राजकीय हेतूने प्रेरित असल्याचे म्हणत आहे.  पंजाब विधानसभेच्या निवडणुका जवळ आल्या असून या प्रकरणाला आता मोठा राजकीय रंग मिळणार हे स्पष्ट आहे.  त्या गोंगाटात ड्रग्ज नेटवर्कशी निगडित इतर लोकांच्या मुसक्या आवळण्याचा मनसुबा पुन्हा हाणून पाडला जाण्याची भीती व्यक्त होत आहे.

2013 ते 2016 दरम्यानच्या आम्लयुक्त पदार्थ विशेष कारवाई दलाच्या सखोल तपास अहवाल्याच्या  आधारे  पोलिसानी मजिठिया यांच्या विरोधात एफआयआर नोंदवला आहे. हा रिपोर्ट एसटीएफने 2018 मध्ये सोपवला होता.  परंतु त्याविरुद्ध कोणतीही कारवाई होऊ शकली नव्हती. काँग्रेसचे विद्यमान प्रदेशाध्यक्ष नवज्योतसिंग सिद्धू सातत्याने या विरोधात आवाज उठवत राहिले होते. त्यासोबत ते तत्कालीन मुख्यमंत्री कॅप्टन अमरिंदर सिंग यांनाही सातत्याने आरोपीच्या पिंजऱ्यात उभा करत होते. 

यावरून त्यांनी एवढा गदारोळ केला की कॅप्टन अमरिंदर सिंग यांची खुर्चीही धोक्यात आली.  त्यांच्या जागी चन्नी यांनी पदभार स्वीकारल्यानंतरही त्यांच्यावर अमली पदार्थ विक्रेत्यांवर कठोर कारवाई करण्यासाठी दबाव टाकण्यास सुरुवात केली.  चन्नी सरकारने त्या दिशेने पहिले पाऊल टाकल्यानंतर सिद्धू साहजिकच आनंदी दिसत आहेत. खरे तर प्रभावशाली लोकांविरुद्ध अशी पावले उचलण्यास प्रशासन सहसा टाळाटाळ करत आल्याने ही कारवाईही महत्त्वाची मानली जात आहे.मात्र निवडणुकीचे वातावरण असतानाही चन्नी प्रशासनाने असे धाडसी पाऊल उचलण्यास टाळाटाळ केली नाही,हे महत्त्वाचे. वास्तविक अंमली पदार्थांच्या तस्करीची ही काळी व्यवस्था इतकी व्यापक आहे की प्रभावशाली लोकांच्या पाठिंब्याशिवाय ती इतके दिवस भरभराटीस येऊ शकत नाही, हेही उघड गुपित आहे.  मजिठिया यांच्यावर अनेक दिवसांपासून असा आरोप होत आहे.

अंमली पदार्थांची विक्री व खरेदी व्यवस्था मोडीत काढण्यासाठी प्रथम प्रभावशाली लोकांवर कडक कारवाई होणे आवश्यक आहे, मात्र याला जबाबदार असलेला विभाग अनेकदा लहान-लहान लोकांना विशेषत: अंमली पदार्थांचे सेवन करणाऱ्यांना पकडत असल्याचे दिसून येत आहे. यातून ते त्यांची तत्परता व्यक्त करण्याचा प्रयत्न करताना दिसतात. अंमली पदार्थांची खेप आंतरराष्ट्रीय बंदरांवर मोठ्या प्रमाणावर उतरवली जाते आणि तेथून ती छुप्या मार्गाने देशभर पोहचवली जाते. मात्र त्याच्याशी संबंधित लोकांचा शोध घेणे आणि त्यांना पकडणे हे आतापर्यंत तपास यंत्रणेच्या शक्तीबाहेरचे दिसून आले आहे.अशा स्थितीत मजिठियासारख्या बड्या लोकांना पकडून त्यांच्या माध्यमातून अंमली पदार्थ तस्करीचे रॅकेट फोडण्याचा गंभीर प्रयत्न झाल्यास  प्रशासनाची ही कौतुकास्पद कामगिरी म्हणायला हरकत नाही.  मात्र या प्रकरणाला राजकीय रंग मिळत असल्याने त्याचा समाधानकारक निकाल कितपत लागेल, हे पाहावे लागेल.-मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली