आजकाल जीवनात इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांची उपयुक्तता वाढली आहे आणि त्यामुळे दिवसभर त्यावरच डोळे खिळून राहिल्याने डोळ्यांवरचा ताण वाढत आहे. संगणक असो, मोबाईल फोन असो किंवा टीव्ही असो, त्यांच्या स्क्रीनवर चमकणारा प्रकाश आपल्या डोळ्यांच्या रेटिनावर दुष्परिणाम करतो. आम्हाला त्याची पर्वाही नसते. दिवसभर मोबाईल फोन किंवा कॉम्प्युटरवर काम करत राहतो. यामुळे हळूहळू दृष्टी क्षीण होऊ शकते. जास्त वेळ काम केल्यामुळे शरीराप्रमाणेच डोळ्यांनाही थकवा, जळजळ यासारख्या समस्या होतात. मग, घराबाहेर पडताना, डोळे प्रदूषित हवेच्या संपर्कात येतात, ज्यामुळे डोळ्यांना खाज सुटणे किंवा पाणी येण्याची समस्या उद्भवू शकते. वातावरणात धूळ आणि धुराचे प्रमाण वाढल्याने डोळ्यांची जळजळही वाढते. प्रदूषित हवेमुळे डोळ्यांतील कोरडेपणा वाढू लागतो.
जे लोक कॉम्प्युटर किंवा लॅपटॉपवर बराच वेळ काम करतात, त्यांच्या डोळ्यांत थकवा, जळजळ अशी लक्षणे दिसतात. इलेक्ट्रॉनिक पडद्यावर म्हणजेच स्क्रीनवर जास्त वेळ काम केल्याने डोळ्यांवर वाईट परिणाम होतो. त्याकडे कोणत्याही प्रकारचे दुर्लक्ष करता कामा नये. डोळ्यांचा व्यायाम आणि त्यांना विश्रांती देण्यासाठी काही गोष्टींची नियमित काळजी घेणे आवश्यक आहे.
थंड पाण्याने धुवा- रोज सकाळी उठल्यावर सर्वप्रथम डोळे उघडून पाण्याने धुवावेत. तोंडात भरपूर पाणी भरून डोळ्यांवर पाणी शिंपडत राहिल्याने डोळ्यांना आराम मिळतो. याशिवाय दिवसभरात जेव्हा जेव्हा संधी मिळेल तेव्हा डोळे थंड पाण्याने धुवावेत. आता उन्हाळा सुरू झाला आहे, जेव्हा केव्हा बाहेरून याल तेव्हा थंड पाण्याने डोळे जरूर धुवा. डोळ्यात जळजळ किंवा थकवा जाणवत असल्यास डोळ्यांवर पाणी शिंपडावे. थोड्या थोड्या वेळाने पाणी पीत राहा. पाण्याच्या कमतरतेमुळे शरीरात डिहायड्रेशनची लक्षणे दिसू लागतात. त्याचबरोबर इन्फेक्शनमुळे होणारी डोळ्यांतील जळजळ दूर करण्यासाठी पाणी पिणे आवश्यक आहे. पाणी प्यायल्याने विषारी घटक शरीरातून बाहेर पडतात आणि डोळ्यांचा संसर्ग बरा होतो.
काकडीचा वापर- डोळ्यांची जळजळ आणि थकवा दूर करण्यासाठी काकडीचा वापर केला जाऊ शकतो. काकडीचे पातळ काप करा. त्यांना फ्रीजमध्ये ठेवा. नंतर हे काप (स्लाइस) डोळ्यांवर ठेवा. वीस ते तीस मिनिटे डोळे मिटून झोपा. काकडीचा वापर केल्याने डोळ्यांना थंडावा मिळतो आणि जळजळ आणि थकवा दूर होतो.
थंड दूध- जर तुम्हाला थकवा जाणवत असेल किंवा डोळ्यात जळजळ होत असेल तर तुम्ही थंड दूध वापरू शकता. कापसाचा गोळा थंड दुधात बुडवून डोळ्यांवर ठेवून हलका मसाज करा. दुधाच्या थंड प्रभावाने डोळ्यांचे संक्रमण दूर होईल आणि डोळ्यांना ताजेपणा येईल. बराच वेळ काम केल्यानंतर हे उपाय करून पाहिल्यास डोळे दुखणे, सूज येणे, थकवा येणे यासारख्या समस्यांपासून सुटका मिळेल. डोळ्यांची जळजळ दूर करण्यासाठीही कोरफडीचा वापर केला जाऊ शकतो.
गुलाब पाणी- डोळ्यांचा थकवा दूर करण्यासाठी गुलाब पाण्याचा वापर खूप फायदेशीर आहे. कापसात गुलाब पाण्याचे काही थेंब टाकून डोळ्यांवर ठेवा. अशा प्रकारे वीस मिनिटे डोळ्यांवर ठेवल्याने डोळ्यांची जळजळ आणि खाजे पासून सुटका होऊ शकते. गुलाब पाण्याचा प्रभाव थंड असतो. डोळ्यात ताजे गुलाबपाणीही टाकले जाते. मात्र बाजारात उपलब्ध असलेले गुलाब डोळ्यात घालू नका. त्यात रसायने असतात. यांच्या संपर्कात आल्याने डोळ्यात जळजळ होण्याची समस्या वाढू शकते, त्यामुळे डोळ्यांच्या आत काहीही घालणे टाळा.
बटाटा- जर तुम्हाला थकवा जाणवत असेल आणि डोळ्यात जळजळ होत असेल तर कच्च्या बटाट्याचे कापही वापरता येतील. काकडीसारखे काप करून फ्रीजमध्ये ठेवा. बटाट्याचे तुकडे थंड झाल्यावर दोन्ही डोळ्यांवर ठेवा. वीस मिनिटांनी बटाट्याचे तुकडे काढा. यामुळे डोळ्यांना आराम मिळेल आणि डोळ्यांचा थकवा दूर होईल. या गोष्टी डोळ्यांच्या आत वापरण्याऐवजी डोळ्यांच्या वर वापरा हे लक्षात ठेवा.
व्यायाम करा- डोळ्यांचा नियमित व्यायामही करायला हवा. डोळ्यांच्या बाहुल्या वर आणि खाली, उजवीकडे आणि डावीकडे, गोल- गोल फिरवा. डोळे मोठे करा, लहान करा. दोन्ही हातांच्या दोन बोटांनी भुवया आणि खालच्या बाजूला हलके दाबून मालिश करा, यामुळे स्नायूंना आराम मिळतो. कॉम्प्युटर, मोबाईल इत्यादींवर काम करत असताना थोडा वेळ स्क्रीनवरून डोळे बाजूला करा. कुंड्यांतील हिरवी रोपे, झाडी यांकडे पहा. त्यामुळे डोळ्यांना आराम मिळेल.
(हा लेख फक्त सामान्य माहितीवर आधारित आहे आणि फक्त जनजागृतीसाठी आहे. उपचार किंवा आरोग्य सल्ल्यासाठी तज्ञांची मदत घ्या.) -मच्छिंद्र ऐनापुरे, जत जि. सांगली
No comments:
Post a Comment