चांगल्या आयुष्यासाठी करा तंबाकुला बाय बाय

   

 तंबाकूच्या सेवनाने होणार्‍या गंभीर आजारांमध्ये सातत्याने वाढ होत आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायजेशन (डब्ल्यूएचओ)नुसार दरवर्षी तंबाकुमुळे 60 लाखापेक्षा अधिक लोकांचा मृत्यू होत आहे. सिगरेट आणि तंबाकू यांच्यामुळे हृदयरोगाचा झटका,स्टोक,कॅन्सर आणि फुफ्फुसासंबंधी आजार होतात.  सिगरेट सात हजारांपेक्षा अधिक रसायन उत्पन्न करते, जे आपल्या शरीरात पोहचल्याने नुकसान पोहचवते. हे रसायन तंतिका यंत्र, श्‍वसन यंत्र,कार्डियोवस्कुलर सिस्टम आणि अन्य यंत्रणादेखील प्रभावित करतात. 

तंतिका यंत्रात बदल

निकोटीन मूड बदलवणारा ड्रग आहे.,जो काही सेंकदातच मेंदूपर्यंत पोहचतो.हा सेंट्रल नर्वस सिस्टम उत्तेजित करतो.यामुळे आपल्याला अधिक ऊर्जा मिळाल्याचा भास होतो. पण ही जाणीव कमी होताच,पुन्हा पहिल्यासाराखा थकवा आणि तणाव जाणवायला लागतो. अशा परिस्थितीत पुन्हा तंबाकु खाण्याची प्रबळ इच्छा व्हायला लागते.हळूहळू हीच इच्छा सवयीत,व्यसनात बदलून जाते. धुम्रपानामुळे डोळ्यांचे आजार,स्वाद ज्ञान आणि गंध घेण्याची  शक्तीदेखील कमकुवत व्हायला लागते.

श्‍वसन यंत्र प्रभावित

तंबाकूच्या अधिक सेवनाने फुफ्फुस आपली कार्यक्षमता गमवायला लागतात. यामुळे हानिकारक केमिकल्स फिल्टर होत नाहीत आणि सगळे टॉक्सिन्स फुफ्फुसातच जमा व्हायला लागतात. यामुळेच धुम्रपान करणार्‍यांमध्ये श्‍वाससंबंधी संक्रमणाचा धोका वाढतो. हळूहळू फुफ्फुसाच्या कॅन्सरमध्ये त्याचा बदल होतो. 

कार्डिवस्कुलर सिस्टिमचे नुकसान

शरीरात प्रवेश केल्यावर निकोटीन रक्तवाहिन्यादेखील टाइट करतो. यामुळे रक्ताचा प्रवाह कमी होण्याचा किंवा थांबण्याचा धोका निर्माण होतो. याला पेरिफेरल आरटरी डिजीज म्हणतात.धुम्रपानामुळे चांगल्या कोलेस्ट्रॉलचा स्तर कमी होतो. आणि रक्तदाब वाढतो. यामुळे आर्टरीज पसरतात. आणि खराब कोलेस्ट्रॉलची निर्मिती वाढायला लागते.यामुळे हृदय विकाराचा झटका येण्याची शक्यता असते. 

त्वचा आणि केसांवर परिणाम

धुम्रपानासाठी वापरण्यात येणार्‍या विविध प्रॉडक्टसचा परिणाम त्वचेवरदेखील पडायला लागतो. यामुळे त्वचेची संरचना बिघडायला लागते. आणि अकाली वृद्धत्व,सुरकुत्या आणि रंगात बदल व्हायला लागतो.

प्रजनन तंत्रावर दुष्परिणाम

दीर्घकाळ धुम्रपान करत राहिल्याने प्रजनन इंद्रिय आणि फर्टिलिटीवरदेखील विपरीत परिणाम होतो. रक्तात निकोटीनची मात्रा वाढते,ज्यामुळे इंद्रियांपर्यंत रक्ताचा प्रवाह कमी व्हायला लागतो. यामुळे शारीरिक संबंध ठेवण्याची क्षमता कमी व्हायला लागते.धुम्रपान करणार्‍या महिलाम्च्या गर्भावस्थेदरम्यान अडचणींमध्ये वाढ होण्याची शक्यता अधिक असते. गर्भपात,प्लेसेंटासंबंधित त्रास आणि प्रीमेच्योर डिलीवरीसारख्या समस्या वाढतात.

पचन यंत्रात बदल

धुम्रपान करणार्‍यांमध्ये तोंड आणि दातसंबंधी समस्या सर्वात अधिक पाहायला मिळतात. तंबाकूमुळे हिरड्यांचे आजार जिंजिवाइटीस किंवा संक्रमण होते. तसेच श्‍वासाची दुर्गंधी, दातांमध्ये किड आणि अन्य अनेक प्रकारचे आजार व्हायला लागतात. तोंड,घसा, अग्न्याशय आणि ग्रासनलीचा कॅन्सरदेखील होऊ शकतो.तंबाकूमुळे रक्तदाब आणि हृदयाचे ठोके वाढायला लागतात.

यामुळे सवय सुटणे अवघड

 धुम्रपान शरीरासाठी घातक आहे,हे माहित असतानादेखील लोक ते सोडायला तयार होत नाहीत. वास्तविक तंबाकूमध्ये असणार्‍या निकोटीनशी संबंधित व्यक्तीला शारीरिक आणि मानसिकरित्या सुखद भास व्हायला लागतो. तंबाकू प्रॉडक्टसमुळे तोंड किंवा नाक यांच्या माध्यमातून निकोटीन रक्तात मिसळून शरीरातील विविध भागात पोहचतात आणि विपरित परिणाम करतात. 

अशी सुटका करू शकता

वास्तविक औषधे आणि ट्रीटमेंटद्वारा यापासून सुटका होऊ शकते. पण स्वत: प्रबळ इच्छेद्वारा स्वत:च उपाय शोधून धुम्रपानापासून सुटका करू शकता. रोज व्यायम करा. रोज मोकळ्या जागेत किंवा बागेत मॉर्निंग वॉकला जात जा आणि जॉगिंग करा. यामुळे फिटनेसबरोबरच मानसिकरित्यास्थैर्य प्राप्त होईल. 30 मिनिटांचे वर्क आऊट किंवा सामान्य शारीरिक व्यवहार यामुळे तंबाकु खाण्याच्या इच्छेवर काही प्रमाणात नियंत्रण मिळवले जाऊ शकते. खोलवर श्‍वास घेण्याने मसल्स रिलैक्सेशन होतात. योग आणि मसाजनेदेखील चांगल्या प्रकारे मदत मिळू शकते.एकाग्रता वाढवण्यासाठी प्रयत्न करा.धुम्रपानाच्या इच्छेला नियंत्रित करण्यासाठी दुसर्‍या गोष्टींकडे लक्ष केंदित करा. यासाठी मेडिटेशन चांगला पर्याय आहे. उदगीथ आणि अनुलोम विलोम प्राणायामदेखील लाभदायक आहे.

फळ आणि भाजीपाला खा

तंबाकूचे सेवन केल्याने त्याचा विपरित परिणाम स्वादुग्रंथांवरही होतो. यामुळे लोक फास्ट किंवा जंक फूड पसंद करतात. हे आरोग्यावर आणखी दुष्परिणाम करतात. सफरचंद,आंबा,डाळिंब, संत्री, द्राक्षे, टरबूज इत्यादी फळांचे सेवन करा. ही फळं नशा आणणार्‍या पदार्थांपासून सुटका करण्यास मदत करतात. अशाच प्रकारे भाज्या, मोड आलेली कडधान्ये यांचाही आहारात वापर करा. प्रोटीन आणि आयर्नच्या योग्य मात्रेमुळे इम्युनिटी सिस्टीम कायम राहते आणि तुम्हाला ठीकठाक असल्याचे जाणवेल.

यांचाही उपयोग करा

तुळसी आणि ब्राम्हीची पाने रोज सकाळी आणि संध्याकाळी चगळत रहा. यामुळे तंबाकुची सवय सोडण्याला आणि यामुळे होणार्‍या समस्येपासून सुटका करायला मदत होते. ज्यावेळेला तंबाकू खाण्यावर नियंत्रण मिळवता येत नसेल त्यावेळेला  ज्येष्ठमध चगळा. नेहमीच्या चहापेक्षा हर्बल किंवा ग्रीन चहा घ्या. मुळादेखील सवय सोडण्यासाठी उपयोगाचा आहे. साध्या पाण्यापेक्षा जिरे घालून उकळून कोमट केलेले पाणी प्या. बाजारात पुदिना किंवा अन्य स्वादाचे च्युइंगम किंवा चगळण्यासारखे पदार्थ मिळतात, त्याचेही सेवन करू शकता.